16. Вершы аб стане грамадства

 

Анатолій Балуценка

http://ab4tt.narod.ru

 

2016     ЁСЦЬ ЛЮБОЎ

 

Не хоча птушка ў клетцы жыць,

Калi знаёма ёй свабода,

Не будзе есцi, пець i пiць,

I выляцiць, як ёсць нагода.

 

Ёй да спадобы вышыня,

Пераадолiць перашкоду,

Каб радасць адчуваць штодня

Ад вольнай песнi i палёту.

 

Нам стала звыклаю турма,

Здавалась, воля вабiць болей,

Але яе даўно няма,

Мы прымiрылiсь з рабскай доляй.

 

Ў Саюз Савецкi хочам зноў,

Хоць жылi там горш год ад года,

Бо да тырана ёсць любоў,

Што робiць здзекi для народа.

 

29.03.1997

 

Home Page     Змест

 

2041     ДВА ПАЛЮСЫ

 

Быў трыццаць сёмы, i яшчэ не раз

Краiна сустракала лёс пракляты,

Прыходзiў у жыццё трывожны час,

Таму што у грамадстве былi каты.

 

I цар ад iх загiнуў, i кулак,

Ў Айчынную яны – загаратрады,

Яны стваралi сталiнскi гулаг,

Рабiць маглi такое толькi каты.

 

Iх кiлерамi сталi зваць цяпер,

Няма на iх сумлення анi ўлады,

Iх жорсткасцi не мае нават звер,

Жывуць без страху за адказнасць каты.

 

Iснуе два ў грамадстве палюсы,

Хоць з выгляду аднолькавыя твары,

Апрычнiкi былi ва ўсе часы,

А каты ёсць, то будуць i ахвяры.

 

18.04.1997

 

Home Page     Змест

 

2336     КРОВАВАЯ ИСТОРИЯ

 

Врагами могут стать родные братья,

История народов вся в крови,

Зло, ненависть и горькие проклятья,

В душе людей нет места для любви.

 

Ведь каждый жить на свете страстно хочет,

Земли хватает всем в родном краю,

Не хочется пахать и сеять очень,

Желают быть за счёт других в раю.

 

Что было – то прошло, но злые люди,

В их душах долго дремлет дикий зверь.

Двадцатый век. Казалось, войн не будет,

Но льётся кровь, как раньше, и теперь.

 

Хоть мирные и речи, и одежды,

Сочувствия в душе не обрели,

Что станет лучше, слабой нет надежды,

И новая история в крови.

 

31.10.1997

 

Home Page     Змест

 

2349     ЭКСТРЭМАЛЬНЫ СТАН

 

Паглядзiш – нiбы добрыя людзi,

Позiрк выкрыць не здатны падман,

Ды дакладным адказ заўжды будзе,

Экстрэмальны як трапiцца стан.

 

Трыццаць сёмы. Злачынствы улады,

Подлым людзям да iх шлях прамы,

I знаходзiлiсь жорсткiя каты,

Бо такiя ў сапраўднасцi мы.

 

Кожны трэцi загiнуў ў Айыннай,

Ў тым не толькi фашыстаў вiна,

Мы злачынствы рабiлi няспынна,

Трыццаць сёмы вярнуўся спаўна.

 

Заклiкаць да сумлення бязглузда,

Свае сiлы растрачваць дарма,

Дзе сумленню быць трэба, там пуста,

Жорсткасць ёсць, спачування няма.

 

13.11.1997

 

Home Page     Змест

 

2350     ЗГУБIЛI Ў СЕМНАЦЦАТЫМ

 

Не здатна думаць галава,

Рабiць не здольны добра рукi,

Iх памяркоўнасць – трын-трава,

Калi яны ў душы падлюкi.

 

Няма сумлення анi-нi,

Не ведаюць зусiм пра годнасць.

Чаму забылi ў нашы днi

Амаль зусiм высокароднасць?

 

У стан такi чаму прыйшлi?

Чаму такiмi сталi людзi?

Вярба, як толькi не хвалi,

Нiколi грушаю не будзе.

 

Была ў народа галава,

I рукi залатыя былi,

Ды рэвалюцыя прыйшла,

Усё ў семнаццатым згубiлi.

 

14.11.1997

 

Home Page     Змест

 

2353     ЧУЖАЯ ПРЫГАЖОСЦЬ

 

Пры дарозе расце кветка,

Нарадзiлась дзе, там i жыве.

Крапiва яе суседка,

Але хто ў букет яе сарве?

 

Ды пячэ заўжды трывога,

Што заўчасна згiне прыгажосць,

I вiной ў тым не дарога,

Проста сэрца жорсткае знайшлось.

 

Гэта сэрца ўсё руйнуе,

Так было спрадвек ва ўсе часы,

Знiшчыць прыгажосць чужую,

Бо не здатна ацанiць красы.

 

Чаму зло ляцiць над светам,

I няма нi кропелькi дабра?

Можа ў жорсткiм сэрцы гэтым

Мяккасць ад красы набыць пара?

 

16.11.1997

 

Home Page     Змест

 

2420     СУМНЫ ВЫНIК

 

Сярод цвярозых, нiбы малпа, п'яны

Схiляецца дадолу ўсё нiжэй,

Не агрэсiўны нават, а рахманы,

Ды на душы становiцца цяжэй.

 

Як п'яныя усе, адзiн цвярозы,

Душа яго яшчэ мацней балiць,

Ад агрэсiўных для яго пагрозы,

Рахманыя жадаюць напаiць.

 

Сярод разумных дурань добра бачны,

Як ён адзiн, не будзе шмат бяды,

Калi iх безлiч, шкода будзе значнай,

Ды вынiкi не бачны iм заўжды.

 

Як дурнi ўсе, ды сярод iх разумны,

Нiбы цвярозы сярод п'яных, горш,

Ад зносiн вынiк будзе надта сумны,

Бо коле ўсiх ён розумам, як ёрш.

 

20.02.1998

 

Home Page     Змест

 

2459     ПРЫКЛАД

 

Яшчэ маленькiя дзяўчаткi,

Яшчэ малыя хлапчукi.

Якiя будуць яны маткi?

Якiя будуць з iх бацькi?

 

Якое будзе выхаванне,

Так i складзецца iхнi лёс:

Ў сям'i пяшчотнае каханне,

Цi у разводзе мора слёз.

 

Мець трэба лепшыя узоры

Iм у паводзiнах бацькоў.

Каму звяртаць пасля дакоры,

Як не складзецца iх любоў?

 

Свяцiлiсь каб ў вачах iскрынкi,

I не прыйшла ў жыццё туга,

Даць трэба прыклад для дзяўчынкi,

I прыклад даць для хлапчука.

 

10.03.1998

 

Home Page     Змест

 

2463     БЕЗ АКУЛЯРАЎ

 

Цудоўна жыць, як бачыш свет праз акуляры,

Калi ружовае цi чорнае iх шкло,

Ў ружовым колеры ў нябёсы ўзносяць мары,

Цi толькi ў чорным, дзе мар нават не было.

 

А што рабiць, калi не трэба акуляраў,

Калi ад генаў ёсць занадта добры зрок?

Жыццё становiцца амаль пякельнай карай,

Бо мой узор не супадае з iм што крок.

 

Каб мець спакой, хачу к жыццю прыстасавацца,

Ды адчыняе ключ выключна свой замок,

Як добры зрок, калi зусiм не намагацца,

Няма ружовага святла, а толькi змрок.

 

Але ўсiм добра i спакой душэўны маюць,

А нада мной вiсiць ўвесь час бяды крыло,

Хачу мець погляд свой, ды ўпарта прымушаюць

Заўжды ў ружовае глядзець навокал шкло.

 

13.03.1998

 

Home Page     Змест

 

2477     ОРИГИНАЛЬНАЯ СТРАНА

 

Имею свой неординарный взгляд

На вещи, на события, на чувства,

Такому свойству сам не очень рад,

Не любят люди этого искусства.

 

Хоть выступаю часто, как пророк,

Принять никто не хочет предсказанье,

Я получал уже не раз урок,

От взглядов вдаль лишь горькое страданье.

 

Оригинальность вовсе не нужна,

Быть может, лучше отойти в сторонку?

У нас оригинальная страна,

Стригут всех только под одну гребёнку.

 

Не надо очень яркие цвета,

Хотят всё видеть только одноцветным,

Так было, есть, впредь будет навсегда,

Всё серым быть должно и незаметным.

 

20.03.1998

 

Home Page     Змест

 

2480     УСЕНАРОДНАЯ БЯДА

 

Здаецца, або дурань, або п'яны,

Ад макавай саломкi забыццё,

З'явiлiсь у грамадстве наркаманы,

Iх вызначыны шлях – у небыццё.

 

У родных i каханых – толькi слёзы,

I сэрца пачынае боль пячы,

Ламаюцца, як лёд вясновы, лёсы,

Iх болей немагчыма зберагчы.

 

Свайго жыцця нi кропелькi не шкода,

З атрутай шпрыц – адзiная мэта,

Гульня са смерцю – велiчная мода,

Фактычна – ўсенародная бяда.

 

Здаецца, што бяскрыўдная забава,

Але псуецца генетычны код.

Чарнобыля было яшчэ нам мала,

Чакае што наперадзе народ?

 

22.03.1998

 

Home Page     Змест

 

2598     ЛЯЦЕЦЬ ДА ШЧАСЦЯ

 

Бяда або аб шчасцi мары?

Уважлiвей паназiрай,

Усё напiсана на твары,

Хавай адказ цi не хавай.

 

Бо твар – цудоўнае люстэрка,

I бачна праз яго душа,

Цi шчасця поўная ў ёй мерка,

Цi толькi ад тугi iмжа.

 

Вакол упарта назiраю,

Ды зрэдку бачу твар такi,

Якi усмешка асвятляе,

Больш твараў хмурых ад тугi.

 

Хто робiць нам бясконца шкоду

I не дае чароўных крыл?

Да шчасця каб ляцець народу,

Хто б людзям ўсмешку падарыў?

 

9.05.1998

 

Home Page     Змест

 

2605     БЯДА

 

Я задаваў дарэмныя пытаннi,

Аматараў паэзii шукаў,

I нiбы ёсць яны, але, як зданi,

У рукi кнiг амаль нiхто не браў.

 

Iдуць на рынак, ў магазiн, ў аптэку,

У кожнага заўсёды безлiч спраў,

Ды не iдзе нiхто ў бiблiятэку,

Нiхто паэтаў родных не чытаў.

 

Тамы па дваццаць год стаяць, я першы

Даволi зацiкаўлены чытач,

Паэты пiшуць вершыкi i Вершы,

Ды не жадаюць людзi iх чытаць.

 

Старонкi асцярожна разрываю,

I сэрца боль сцiскае ад бяды,

Дай Бог, каб памылiўся, адчуваю,

Што страцiм беларускасць назаўжды.

 

11.05.1998

 

Home Page     Змест

 

2628     ЧАКАЮЦЬ ЧАС

 

Даўно прайшлi часы савецкай ўлады,

Iдэйна моцным быў, як сталь, народ.

Чаму знайшлiсь у трыццаць сёмым каты,

I кожны трэцi быў чаму «сексот»?

 

Тым вылюдкам жылося непагана,

Iх шмат было i знiзу, i ўгары,

А iншых каго позна, каго рана

Чакалi у Сiбiры лагеры.

 

Адкуль бралiсь з душою чорнай людзi,

Знiшчаць другiх каб з светлаю душой?

Здавалась, болей страшных дзён не будзе,

Закон усталяваўся i спакой.

 

Але як стройным можа стаць гарбаты?

Змянiцца генам немагчыма ўраз,

Сярод нас i «сексоты» ёсць, i каты,

Чакаюць з нецярплiвасцю свой час.

 

26.05.1998

 

Home Page     Змест

 

2653     ЛЕБЯДЗIНЫ ПАЛЁТ

 

Лябёдкаю вароне цяжка стаць,

Хаця зрабiць ёй крылы трохi болей,

I ў белы колер iх пафарбаваць,

Не будзе ў яе грацыi нiколi.

 

А лебядзей ўсё менш i менш стае,

Вакол гракi i шэрыя вароны,

Высокароднасць годнасць надае,

Ды сродкаў не дае для абароны.

 

Тых лебядзей, што засталiсь, дзяўбуць

Вароны i гракi ўвесь час бясконца,

I распрастаць iм крылы не даюць,

Не засланiлi каб для iншых сонца.

 

Куды не глянь – ўсё шэрае вакол,

А лебядзi хоць ёсць, ды не лятаюць.

Адновiцца палёт iх з часам зноў?

На жаль, ў iх i далей яшчэ страляюць.

 

16.06.1998

 

Home Page     Змест

 

2716     ПАДМАН

 

Чаму вакол цвiце адзiн падман?

Не ведаем амаль iнакшай моды,

I сэрца боль пячэ ад цяжкiх ран.

Няўжо манюкi людзi ад прыроды?

 

Суровая выснова, але факт,

Бо сваё слова людзi не трымаюць,

I парушаюць этыку i такт,

Калi занадта многа абяцаюць.

 

Але так ёсць, i далей будзе зноў,

Натуру ўжо нiяк не перайначыць,

Таму вакол падманная любоў,

Ману i ў справах часта можна бачыць.

 

Ды немагчыма стан такi змянiць,

Але, дарэмна каб не хвалявацца,

Мо вочы на падман зусiм закрыць,

I да абставiн лепш прыстасавацца?

 

2.08.1998

 

Home Page     Змест

 

2724     ТАК ДОБРА

 

Плакаць хочацца – трэба смяяцца,

Нiбы клоун у цырку руды,

Ў такiм стане прыйшлось заставацца,

Не спектакль, не сезон, а гады.

 

З чалавека рабiлi жывёлу,

Бо праводзiўся эксперымент,

Гуманiзму знiшчалi аснову,

Разбуралi асобу ушчэнт.

 

I цярпелi маўклiва абразу,

Бо iначай – гулаг цi турма,

Камунiзм разбурыўся адразу,

Ды свабоды i далей няма.

 

А таму, што мы самi такiя,

Па свабодзе не маем журбы,

Карыстаюцца ёй хай другiя,

Нам так добра, далей мы рабы.

 

9.08.1998

 

Home Page     Змест

 

2758     ВАРОНЫ I АРЛЫ

 

Не забаронiш каркаць варанню,

Ды, як аб нечым каркаюць упарта,

Няма нiколi дыму без агню,

Прыслухацца да голасу iх варта.

 

А кажуць, што нахабныя арлы,

Што робяць ўсё яны не па закону,

Дастатак што ў варон цяпер малы.

Няўжо i застанецца так да скону?

 

Цяпер арлы, але ж з варон яны,

Вароны iх арламi выбiралi,

Накiнулi спачатку кайданы,

А потым каркаць аб бядзе пачалi.

 

Хоць каркай або не – бяда прыйшла,

Уголас каркаць зараз ўжо баяцца,

Каб добрым мець галоўнага арла,

На выбарах за розум трэба брацца.

 

6.09.1998

 

Home Page     Змест

 

2764     СОВРЕМЕННЫЕ МАДОННЫ

 

Прошло уж время пушкинских Татьян,

И нежных дев почти что нету рядом,

Ведь больше не считают за изъян,

Коль девушки ведут беседу матом.

 

И для здоровья будущих детей

Не ощущают скрывшейся угрозы,

Им сигареты для души милей,

Дымят они, как будто паровозы.

 

Не понаслышке знают алкоголь,

Для общества наступит вскоре драма,

Пьяна девчушка, и на сердце боль.

Какая из неё быть может мама?

 

Секс безопасный выбрали они,

Разрушены моральные препоны,

Пьют, курят, матерятся в наши дни,

Такие современные мадонны.

 

15.09.1998

 

Home Page     Змест

 

2812     ДРУГИЕ ВРЕМЕНА

 

Для жизни наших бабушек и дедов

Не лучшие достались времена,

Прекрасной жизни при царе изведав,

Познали горя горького сполна.

 

Потом отцы и матери страдали,

Был голод, холод, жили, как рабы,

И войны их всегда сопровождали,

Нагоревались от такой судьбы.

 

И в нашей жизни горя было много,

Нас опалила страшная война,

И в коммунизм не вывела дорога,

Как домик с карт, рассыпалась страна.

 

Теперь страдают сыновья и внуки,

Страдали все, и в этом чья вина?

Когда свою судьбу возьмём мы в руки,

Придут совсем другие времена.

 

13.10.1998

 

Home Page     Змест

 

2819     ЦI ЗНОЙДЗЕМ?

 

Не хопiць самых жорсткiх слоў,

Каб апiсаць, што робяць людзi,

О, колькi зла заўжды вакол,

Боль на кавалкi кроiць грудзi.

 

Бог спадзяваўся, зробiць Ной,

Што людзi зменяць сваю сутнасць,

Што прыйдзе шчасце i спакой,

Дарма i Боская магутнасць.

 

Бо лепшых ўратаваў каўчэг,

Зло пакараць зрабiў Бог спробу,

Ды, як раней, рабiлi грэх,

Было далей, як да патопу.

 

Саткана ўсё жыццё са зла,

Цi знойдзем слушную дарогу,

Каб мiж людзьмi любоў была?

Зло не ўдалося знiшчыць Богу.

 

18.10.1998

 

Home Page     Змест

 

2828     НЕ ПРАБIЦЬ

 

Яшчэ ў жыццi ёсць планаў вельмi многа,

Ды спраў няма, якую не крану,

Не удалось ажыццявiць нiчога,

Бо нельга галавой прабiць сцяну.

 

Працяглы час безвынiкова бiўся,

Часамi цяжка, нібы ў пастцы звер,

Ды ад няроўнай барацьбы змарыўся,

I стаў ўжо абыякавы цяпер.

 

Хацелась веды аддаваць народу,

Чым болей намаганняў я рабiў,

Тым болей адчуваў ад ведаў шкоду,

Патрэбным па-сапраўднаму не быў.

 

Прыйшоў мне нечакана дар паэта,

Не скончу справу я яшчэ адну,

Напэўна, не патрэбна здольнасць гэта,

Бо нельга галавой прабiць сцяну.

 

30.10.1998

 

Home Page     Змест

 

2837     ЧЕСТЬ

 

Кто любит свет, кому милее тьма,

Кому цена для чести – больше жизни,

Кому цена – не более дерьма,

Цена – их отношение к Отчизне.

 

Одни хотят всегда лишь только взять,

Берут, берут и кажется всё мало,

Другим всегда приятнее отдать,

Чтоб Родина позора не снискала.

 

Нельзя коня и трепетную лань

Никак запрячь в одну упряжку вместе,

Всегда лишь чернотою платит дань

Размытое понятие о чести.

 

Честь по ветру свою пустил народ,

Для лани нет теперь достойной пары,

Семнадцатый её развеял год,

В тридцать седьмом убили комиссары.

 

6.11.1998

 

Home Page     Змест

 

2865     АДЗIНОКI

 

Непрыемна, калi адзiнокi,

Вельмi цяжка iсцi па Зямлi,

Значна болей цяжэйшыя крокi,

Як прыйдзе адзiнота ў сям'i.

 

Няма роднай душы ва ўсiм свеце,

Не пачуеш спагадлiвых слоў,

Як чужыя, i жонка, i дзецi,

Паратунку няма ад сяброў.

 

Бо сябры ёсць, як штосьцi iм трэба,

А як кепска – няма iх заўжды,

На душы без духоўнага хлеба

Адаб'ецца адзнака бяды.

 

Шлях жыццёвы адкрыты шырокi,

I людзей на iм шмат, без мяжы,

Але кепска, калi адзiнокi:

Побач роднай нiводнай душы.

 

14.12.1998

 

Home Page     Змест

 

2888     НЕ РАД

 

Могу я брать двойные интегралы

И знаю, как профессор, сопромат,

От знаний нет ни денег и ни славы,

Хоть был отличник, этому не рад.

 

Хожу пешком, а кто-то на машине,

Шампанского не пью и коньяка,

Тот всё всегда имеет это ныне,

Кто провалял в учёбе дурака.

 

Уж лучше мясником быть на базаре

Или пойти работать в ресторан,

Жизнь проведёшь в разгуле и угаре,

Всегда сыт будешь и, конечно, пьян.

 

И думаешь: нужна иль нет наука,

Коль неук даже чёрту друг и брат?

Жизнь в недостатках – и дерьмо, и скука,

Совсем учёной степени не рад.

 

27.12.1998

 

Home Page     Змест

 

2906     СЫТЫЕ И ГОЛОДНЫЕ

 

Когда чрезмерно сыт и даже пьян,

Как на подбор, идут дни золотые,

Не верится, что где-то есть изъян,

Что могут быть голодными другие.

 

Одним всегда не достаёт еды,

Другим – мечты прекрасной, словно в сказке,

У третьих нет душевной теплоты

И нежности, и милой сердцу ласки.

 

Одних всегда пути к любви вели,

Других – тропинки к грустному ненастью,

Им не хватало дружбы и любви,

И души их соскучились по счастью.

 

Когда один чрезмерно сыт и пьян,

Другой всегда от голода страдает,

У сытого в душе царит изъян:

Голодных никогда не понимает.

 

3.01.1999

 

Home Page     Змест

 

2977     ВЕЧНЫЯ ПАКУТЫ

 

Хто з талентам – няшчасныя яны,

Хiтаецца пад iх нагамi глеба,

Трымае талент, нiбы кайданы,

Але нiкому вынiкаў не трэба.

 

Заўсёды талент ў вечнай барацьбе,

Бо звыклую змянiць iмкнецца моду,

Для ўсiх працуе, а не для сябе,

Але ад працы мае толькi шкоду.

 

Праз пекла ўсiм прыходзiцца прайсцi,

Пакут прыняць прынiзлiвых праз меру,

Не вельмi лёгка вынахад знайсцi,

Ды на душы туга ад недаверу.

 

У вынахадзе бачаць шмат маны,

Нiколi шэрасць талент не даруе,

Ён замiнае, нiбы кайданы,

Хто талент мае, вечна пакутуе.

 

9.02.1999

 

Home Page     Змест

 

2989     ШЛЯХ У ПРОРВУ

 

Прайшла вайна, i загаiлiсь раны,

Марнелi ў паваенныя гады,

Быў настрой у народа непаганы,

Хоць перажыў пакут шмат i бяды.

 

Упарта сваёй працай аднаўлялi

Заводы, будавалi гарады,

Разгубленасць зусiм не адчувалi,

Цяпер нас шлях вядзе у нiкуды.

 

Не ведаем, што з намi заўтра будзе,

I як навалу лепей перажыць,

Амаль ўсе жабракамi сталi людзi,

Не ведаем, дзе к шчасцю шлях ляжыць.

 

Час доўгi выпрабоўваюць цярплiвасць,

Але абрыдла ўжо ад перашкод,

Калi не стане нормай справядлiвасць,

У прорву будзе весцi шлях народ.

 

14.02.1999

 

Home Page     Змест

 

2994     ВАНДАЛЫ

 

Возможно, Ленин был и прав,

Питая к бедным людям милость,

Лишений массу испытав,

Боролся он за справедливость.

 

Уже минула сотня лет,

Путь этой сотни очень труден,

Но справедливости всё нет

И никогда её не будет.

 

Мы – сами суть своих невзгод,

Наш стиль суров и неизменен,

Мы – разрушающий народ,

Но созидать стремился Ленин.

 

Зайдите в лифт или в подъезд,

Картина не достойна славы,

Хоть на груди и носим крест,

Но сразу видно: мы вандалы.

 

16.02.1999

 

Апошні верш тэмы     Home Page     Змест

 

 

 

Hosted by uCoz